Każda osoba idąc przez życie napotyka na swojej drodze szereg przyjaciół, lepszych lub gorszych. Jednak nadal przyjacielem możemy nazwać kogoś, na kim możemy zawsze polegać, kto nigdy nas nie zawiedzie. Istnieje jednak niemałe prawdopodobobieństwo, że napotkani przez nas ludzie okażą się kimś zupełnie innym, aniżeli nam się wydawało. Tacy fałszywi przyjaciele są niezwykle niebezpieczni, gdyż możemy przez nich wpaść w niezłe tarapaty. Nie inaczej sytuacja wygląda w przypadku nauki języków obcych. Skupmy się więc na naszych fałszywych przyjaciołach.
Kim lub czym są fałszywi przyjaciele w języku angielskim? Otóż wyrazy określane mianem false friends są wyrazami niezwykle podobnymi pod względem wymowy, bądź pisowni, do wyrazów nam znanych, pochodzących z naszego języka ojczystego. W tym przypadku, będą to wyrazy podobne do słów występujących w języku polskim.
Możemy zadać sobie pytanie o częstotliwość występowania takiego rodzaju wyrazów podczas ekspresji swoich myśli bądź poglądów poprzez mowę. Czy łatwo odpowiedzieć na takie pytanie? Otóż niekoniecznie. Zastanówmy się nad zasobem słownictwa, zwanym inaczej leksykonem, którym operuje każdy człowiek. Po chwili namysłu, krótszej lub dłuższej, dojdziemy do wniosku, iż możemy spotkać się z ilością leksykonów równą ilości osób, z którymi będziemy mieli do czynienia. Dzieje się tak, ponieważ każda osoba z jaką będziemy mieli styczność, żyje w innym środowisku, używa języka do komunikacji na różne sposoby. A co najważniejsze, każda żyjąca osoba będzie miała za sobą inny bagaż doświadczeń, który znacząco wpływa na nasz zasób słownictwa oraz dobór słów do opisu rzeczywistości bądź abstrakcyjnych pojęć.
Tak więc, w jaki sposób można nauczyć się owych wyrazów, oraz różnic znaczeniowych pomiędzy nimi? Jedną z ciekawszych technik jest technika zapamiętywania poprzez skojarzenia oraz zestawienia. Dlatego też poniżej zamieszczam jedne z najczęściej, według subiektywnych opinii i obserwacji, błędnie używanych wyrazów zaliczających się do grupy false friends. Wyrazy te, przedstawione będą w kontekście zdań, by w pełni oddać ich różnice znaczeniowe.
Fabric
The dress that you are holding right now is made of a special kind of fabric. – Sukienka, którą właśnie trzymasz, zrobiona jest z wyjątkowego rodzaju tkaniny.
Your father is working in a huge factory near our town. – Twój ojciec pracuje w ogromnej fabryce nieopodal naszego miasta.
fabrick – tkanina
fabryka – factory
Recipe
I must say that I was really impressed by the dish you made for our previous meeting. Can you share the recipe with me? – Muszę przyznać, że jestem pod wrażeniem dania, które zrobiłaś na nasze ostatnie spotkanie. Czy mogłabyś podzielić się ze mną przepisem?
The doctor gave me this prescription. Can you read it? – Doktor przepisał mi tę receptę. Czy jesteś w stanie to przeczytać?
recipe – przepis
recepta – prescription
Ordinary
Look Sam, they are just ordinary people. They are not the celebrities you are looking for. – Spójrz Sam, to tylko zwyczajni ludzie. To nie są celebryci, których szukasz.
The man I was talking with yesterday was so vulgar that I really wanted to leave the party. – Człowiek, z którym wczoraj rozmawiałem był tak ordynarny, że chciałem wyjść z tamtej imprezy.
ordinary – zwyczajny
ordynarny – vulgar
Actually
They thought that I ate beef but actually it was pork. – Oni myśleli, że zjadłem wołowinę ale tak naprawdę, to była wieprzowina.
Currently, the level of air pollution in our city is alarming. – Aktualnie, poziom zanieczyszczenia powietrza w naszym mieście jest alarmujący.
actually – rzeczywiście, tak naprawdę
aktualnie – currently
Pathetic
The level of your propriety is just pathetic. – Poziom kultury osobistej jaki sobą reprezentujesz jest po prostu żałosny.
We all should pray during this solemn ceremony. – Wszyscy powinniśmy się modlić podczas tak patetycznej ceremonii.
pathetic – żałosny
patetyczny – solemn
Caravan
We’re planning to rent a caravan for this year’s holiday. – Planujemy wynajęcie przyczepy kempingowej w tegoroczne wakacje.
I couldn’t believe my own eyes when I saw a pink hearse in front of the church. – Nie mogłem uwierzyć własnym oczom, kiedy zobaczyłem różowy karawan pogrzebowy pod kościołem.
caravan – przyczepa kempingowa
hearse – karawan
Po szczegółowym przeanalizowaniu powyższych przykładów, możemy zauważyć jak mylące mogą być skojarzenia, które podsuwa nam nasza intuicja językowa, oparta głównie na języku polskim. W tym momencie nasuwa się pytanie, co takiego możemy zrobić, by ten fakt zmienić. Niestety nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi; najprostszą metodą jest nauka słownictwa oraz ciągłe powiększanie swojego leksykonu.
Aby jednak udoskonalić naszą naukę słownictwa, powinniśmy poddać się w pewnym stopniu immersji językowej. Jednak czym tak właściwie jest owa immersja językowa? W skrócie możemy tę immersję określić jako „zanurzenie się” w języku; taki stan osiągnąć możemy poprzez zmianę ustawień urządzeń na język angielski, słuchania wiadomości w języku angielskim, czytania artykułów czy gazety w tymże języku, czy starania się by układać nasze myśli w języku angielskim. Pozwoli nam to na poznanie niuansów znaczeniowych pomiędzy poszczególnymi słowami, których to na marne szukać możemy w definicjach słownikowych; wynikają one bowiem z kultury językowej danego kraju i tylko poprzez wkroczenie w kulturę językową możemy te niuanse poznać. Tak więc, starajmy się zarówno poszerzyć, jak i zdywersyfikować naszą intuicję językową, która w znacznym stopniu przyczyni się do sukcesów w nauce języka obcego. I co niezwykle istotne, nie damy się zwieść fałszywym przyjaciołom, którzy będą na nas czyhali, kryjąc się pod postacią znanych nam już słów.
Jako lektor, mogę uczulić na przykłady fałszywych przyjaciół, które mogą zwieść uczniów już na samym początku ich przygody z językiem angielskim, czyli już wspomniany wcześniej caravan będący przyczepą kempingową, fabric tkaniną, carnation goździkiem, a nie karnacją, która po angielsku to complexion, co z kolei możemy błędnie skojarzyć z kompleksem, który na szczęście brzmi complex. Uważajmy na parasol, który jest rodzajem parasola noszonym w przeszłości jako ochrona przed słońcem (charakterystyczna lekka parasolka, którą możemy zobaczyć na obrazach) i nie ma za wiele wspólnego z umbrella. Audition to próba lub przesłuchanie, a audycja, np. radiowa, to broadcast. Chef to nie najważniejsza osoba w firmie, która po angielsku nazywa się boss, ale z pewnością najważniejsza osoba w restauracyjnej kuchni 🙂 Założenie dress na wesele to w żadnym wypadku faux pas, ponieważ to sukienka, a nie dres, czyli tracksuit. Lubisz hazard? Hazard po angielsku to gambling, który fakt faktem jest dosyć hazardous, czyli ryzykowny. Eventually to ostatecznie/ w końcu, a nie ewentualnie.
Jak widać, przykładów false friends można podać jeszcze mnóstwo. Natkniemy się na nie na każdym etapie nauki, więc warto wytężyć pamięć i nauczyć się napotykanych fałszywych przyjaciół, żeby nie zwiedli nas na manowce w trakcie komunikacji. Na pocieszenie: fałszywi przyjaciele występują w każdym języku i z jednej strony na pewno stanowią swego rodzaju trudność i pułapkę, ale z drugiej strony są czymś bardzo ciekawym i zwracającym uwagę, a więc również łatwiejszym do nauczenia się i zapamiętania.
